Wat zijn koolhydraten en welke functie hebben ze?

Wat zijn koolhydraten?

Koolhydraten vallen onder de macronutriënten in je lichaam. Dit houdt in dat ze een belangrijke bron van je dagelijkse voeding vormen. Ze bestaan uit stikstof, waterstof en zuurstof moleculen. Koolhydraten zijn de brandstof van ons lichaam, zodat wij voldoende energie hebben om de dag door te komen. Er bestaan drie verschillende categorieën waarin we ze kunnen verdelen:

• Suikers. Deze koolhydraten geven ons een hoge, maar kortdurende, energieboost. Ze komen voor in de vorm van glucose, fructose, sucrose en galactose.
• Zetmeel. Dit zijn koolhydraten die in je darmen worden omgezet tot glucose. Het kost je lichaam meer tijd om deze te verwerken, waardoor je een lange, geleidelijke energiebron hebt. Met andere woorden, koolhydraten houden verband met jouw persoonlijke energiebehoefte.
• Vezels. Hoewel we zelf geen vezels kunnen verteren, dienen ze als voeding voor de bacteriën in onze darmen. Ze houden onze stoelgang en de rest van ons lichaam gezond.

Het verschil tussen “goede” en “slechte” koolhydraten

Hoewel tegenwoordig alles gelabeld wordt als “koolhydraten” zijn er verschillende soorten koolhydraten waar we rekening mee moeten houden. Zo heb je volle koolhydraten (ook wel volkoren genoemd) en geraffineerde koolhydraten (ook wel bewerkt genoemd). Volle koolhydraten komen voor in peulvruchten, aardappels, volkoren graansoorten en groenten terwijl geraffineerde koolhydraten juist in bewerkte producten zitten, zoals koekjes, wit brood, snoep en andere producten die met wit bloem worden gemaakt.

Bewerkte koolhydraten worden vaak gelabeld als “slecht” terwijl volle koolhydraten juist “goed” zijn, maar klopt dit wel?

Uit onderzoek is gebleken dat bewerkte koolhydraten vaak in verband staan met een hogere kans op obesitas en diabetes type 2. Daarnaast geven bewerkte producten sneller een piek in je bloedsuikerspiegel wat wordt gevolgd door een flinke crash waar je je moe voelt, trek krijgt en meer gaat snacken.

Volle koolhydraten, daarentegen, zouden juist goed zijn voor de gezondheid van je lichaam en geven geleidelijk suiker af, waardoor je geen grote pieken en dalen in je bloedsuikerspiegel ervaart. Het eten van volle producten is zelfs gelinkt aan een kleinere kans op ziekten.

Hoe werkt koolhydraatarm eten?

Bij een koolhydraatarm dieet zorg je dat je lichaam dagelijks een stuk minder koolhydraten binnenkrijgt dan wat je normaal gesproken zou eten. Je hebt binnen de koolhydraatarme diëten meerdere variaties:

• Koolhydraatarm: tussen de 50 en 130 gram koolhydraten per dag.
• Streng koolhydraatarm: tussen de 50 en 70 gram koolhydraten per dag.
• Keto: tot aan 50 gram per dag.

Op een medisch vlak focussen deze diëten zich op het verminderen van obesitas en diabetes type 2, en met succes. Sommige mensen gebruiken dit dieet echter als een manier om vet te verliezen en om de kans op hart- en vaatziekten te verminderen. Daar zijn de resultaten van gemengd.

Aan de ene kant kan een koolhydraatarm dieet namelijk wel helpen bij het verliezen van vet en het verbeteren van je cholesterolwaarden, maar vaak blijven deze effecten slechts aanhouden tot 11 maanden. Na 2 jaar is er weinig verschil te zien in de kans op hart- en vaatziekten.

Mag ik dan wel of geen koolhydraten eten?

Voor veel mensen is de angst van het krijgen van obesitas een reden om koolhydraatarm te gaan eten, maar ze zijn op zichzelf geen oorzaak van obesitas. Ook dragen koolhydraten niet bij aan de ontwikkeling van hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Het heeft namelijk allemaal te maken met de voeding die je eet.

Volle producten, zoals groenten, fruit en volkoren granen zijn juist erg gezond voor je lichaam en kunnen je op den duur beschermen tegen deze ziekten. Het is dus helemaal niet erg om deze te eten, zolang je dat maar met mate doet. Je lichaam kan overleven zonder deze stoffen, maar het is niet aan te raden, zeker voor je gezondheid.

Als je huisarts je aanraadt om minder koolhydraten te eten, is dat zeker een goed advies. Zorg er dan echter wel voor dat je nog voldoende groente en fruit eet, en juist minder bewerkte producten binnenkrijgt.