Dromen betekenis: ontdek wat jouw dromen betekenen

Waarom dromen we en wat beïnvloedt een droom?

Wanneer we slapen, maken we vier verschillende slaap fasen mee. Deze komen voor in een cyclus van ongeveer 90 minuten die zich daarna weer herhaalt. Gedurende de REM-slaap is wanneer je over het algemeen het meeste droomt. Je hersenen zijn in deze fase ook het meest actief, en de kans dat je je dromen kan herinneren is hierbij ook groter[1]Brain Basics: Understanding Sleep | National Institute of Neurological Disorders and Stroke. (2019, 13 augustus). NIH. Geraadpleegd op 11 april 2022, van … Continue reading.

De psychologie achter dromen is complex en nog niet volledig begrepen. Toch hebben onderzoekers verschillende theorieën over de betekenis van dromen en waarom ze een belangrijke rol spelen in ons onderbewustzijn.

• Om zowel te helpen bij het verwerken als identificeren van emoties.
• Het versterken en ondersteunen van het geheugen[2]Scarpelli, S., Bartolacci, C., D’Atri, A., Gorgoni, M., & De Gennaro, L. (2019). Mental Sleep Activity and Disturbing Dreams in the Lifespan. International journal of environmental research … Continue reading.
• Onnodige informatie verwerken en “afvoeren”[3]Purves D, Augustine GJ, Fitzpatrick D, et al., editors. Neuroscience. 2nd edition. Sunderland (MA): Sinauer Associates; 2001. The Possible Functions of REM Sleep and Dreaming. Available from: … Continue reading.
• Analyseren en verwerken van gebeurtenissen.
• Het is simpelweg een natuurlijk onderdeel van slapen.

De 5 theorieën over dromen

Er zijn momenteel 5 hoofdtheorieën die zouden kunnen uitleggen waarom we dromen. Let op dat dit alleen nog theorieën zijn en er nog geen vaste uitleg voor dromen bestaat.

1. Emoties verwerken: Een bekende theorie is dat dromen een manier zijn om emoties te verwerken en ontdekken doordat er verschillende scenario’s kunnen voorkomen in een droom.
2. Geheugen ondersteunen: Omdat je in je dromen nog wel eens situaties meemaakt die je de dag daarvoor hebt meegemaakt, is één van de theorieën over dromen dat ze je helpen om je geheugen te ondersteunen door deze herinneringen een plekje te geven.
3. Mentale schoonmaak: Dromen zouden ook onnodige informatie kunnen afvoeren tijdens je slaap, zodat je deze niet meer bij je draagt overdag. Dit komt een beetje overeen met de tweede theorie.
4. Analyseren van gebeurtenissen: Wanneer je droomt over een gebeurtenis van de dag daarvoor, kan dat een manier zijn van je hersenen om die situatie te analyseren en/of vanuit een ander perspectief te bekijken.
5. Bijwerking van slapen: De laatste theorie is dat dromen simpelweg een toevalligheidje zijn, een bijwerking van het slapen. Volgens deze theorie moeten we dus niks achter dromen zoeken.

Dromen kunnen beïnvloed worden door externe omstandigheden, zoals traumatische ervaringen, maar ook dingen zoals zwangerschap of het weer. Ook hebben dromen invloed op de kwaliteit van je nachtrust. Je slaapt bijvoorbeeld minder goed wanneer je een nachtmerrie hebt dan wanneer je over iets leuks droomt.

Hebben dromen betekenis?

Er zijn veel theorieën ontwikkeld over de betekenis van dromen. Uit droomanalyse blijkt dat dromen soms een weerspiegeling zijn van je emoties en gedachten. Wil je weten wat betekent mijn droom? Dan is het belangrijk om te kijken naar zowel psychologische als neurologische verklaringen.

Zo vond Sigmund Freud dat dromen een combinatie waren van persoonlijke ervaringen, interne en externe stimuli en mentale processen.

Dromen zouden hierbij de onderbewuste betekenis vermommen en vervormen[4]Roesler C. (2020). Jungian theory of dreaming and contemporary dream research – findings from the research project ‘Structural Dream Analysis’. The Journal of analytical psychology, … Continue reading. Zijn student, en later opvolger, Carl Jung, vond juist dat dromen het onderbewustzijn niet vervormden, maar juist openbaarden[5]Zhu C. (2013). Jung on the nature and interpretation of dreams: a developmental delineation with cognitive neuroscientific responses. Behavioral sciences (Basel, Switzerland), 3(4), 662–675. … Continue reading.

Een andere theorie over de betekenis van dromen is dat ze je helpen met het navigeren van potentiële bedreigingen in een veilige omgeving. Door om te leren gaan met gevaar of confronterende situaties in je dromen, kan je in een veilige omgeving oefenen. Daarna zou je deze ervaringen beter kunnen hanteren in het echte leven. Een klein onderzoek uit 2009 heeft hier veelbelovende resultaten voor[6]Valli, K., & Revonsuo, A. (2009). The threat simulation theory in light of recent empirical evidence: a review. The American journal of psychology, 122(1), 17–38..

Hoewel al je dromen uniek zijn voor jou, zijn er bepaalde onderwerpen waar meer mensen over (zullen) dromen. Uit onderzoek is gebleken dat zelfs verschillende culturen overeenkomstige dromen hebben[7]Yu, C. K. C. (2016). Classification of typical dream themes and implications for dream interpretation. Neuropsychoanalysis, 18(2), 133–146. https://doi.org/10.1080/15294145.2016.1236701. Zo bleken zowel Canadese als Duitse en Chineze proefpersonen veel te dromen over te laat komen op het werk of op school.

Wat betekent mijn droom?

Vraag je je af wat betekent mijn droom? Niet elke droom heeft een diepere betekenis, maar sommige dromen kunnen een weerspiegeling zijn van je onderbewustzijn. Wetenschappelijk onderzoek naar veelvoorkomende dromen en hun betekenis laat zien dat bepaalde dromen wereldwijd herkenbaar zijn. Denk aan dromen over tanden die uitvallen of achtervolgd worden.

Wanneer je juist over iets complete anders of onrealistisch droomt, zou hier een betekenis aan verbonden kunnen zijn. Dromen kunnen een weerspiegeling zijn van je emoties, angsten of onderbewuste gedachten.

Er bestaan genoeg boeken en websites met informatie over dromen. Sommigen zijn vrij spiritueel, terwijl anderen op onderzoek afgaan. Van de volgende 8 droom onderwerpen heeft onderzoek een mogelijke betekenis gevonden:

1. Dromen betekenis: loslatende tanden

Uit een droom onderzoek blijkt dat ongeveer 39% van de deelnemers wel eens heeft gedroomd over uitvallende tanden[8]Rozen, N., & Soffer-Dudek, N. (2018). Dreams of Teeth Falling Out: An Empirical Investigation of Physiological and Psychological Correlates. Frontiers in psychology, 9, 1812. … Continue reading. Wanneer je een soortgelijke droom hebt, is dit vermoedelijk een teken dat je met je tanden knarst in je slaap, zeggen onderzoekers.

2. Een vreemdgaande partner/zelf vreemdgaan

Wanneer je droomt dat je partner vreemdgaat, of dat je dat zelf doet, heeft dit mogelijk ook een onderliggende betekenis[9]Clarke, J., DeCicco, T. L., & Navara, G. (2010). An investigation among dreams with sexual imagery, romantic jealousy and relationship satisfaction. International Journal of Dream Research, 3(1), … Continue reading. Zo zou het een teken kunnen zijn van onzekerheid en/of jaloezie in de relatie. Vreemdgaan kan echter ook een teken zijn van onzekerheid op een ander gebied in je leven, zoals werk of gezondheid.

3. Dromen betekenis: vliegen

Afhankelijk van de reden dat je vliegt in een droom, of wat je ernaast droomt, kan vliegen een reactie op stress zijn. Zo schijnen dromen waarin je vliegt vaak samen te gaan met dromen over vallen of achterna gezeten worden. Het vliegen is dan een reactie op iets wat stress oplevert.

4. Dromen over achtervolgd worden

Veel mensen dromen dat ze achterna worden gezeten door een onbekende persoon, een dier of zelfs een schaduw. Volgens de psychologie achter dromen kan dit wijzen op een onderliggende angst of een situatie die je in het echte leven probeert te vermijden. Als je vaker deze droom hebt, vraag jezelf dan af wat je in je dagelijks leven probeert te ontwijken.

5. Dromen over vallen

Dromen waarin je valt, vaak in een oneindige afgrond of van een hoge plek, kunnen een teken zijn van onzekerheid of een gebrek aan controle over een situatie in je leven. Volgens droomonderzoek wordt deze droom vaak gekoppeld aan werkstress of persoonlijke onzekerheden.

6. Betekenis dromen over verdrinken

Water symboliseert in dromen vaak emoties. Dromen over verdrinken of overspoeld worden door een vloedgolf kunnen wijzen op emotionele overbelasting. Dit wordt vaak ervaren in periodes van stress, rouw of intense emotionele veranderingen.

7. Een droom over naakt zijn in het openbaar

Naaktheid in dromen wordt vaak geassocieerd met gevoelens van kwetsbaarheid of schaamte. Het kan betekenen dat je bang bent om beoordeeld te worden of dat je je onzeker voelt in een bepaalde situatie, zoals op werk of in sociale omgevingen.

8. Dromen over iemand die is overleden

Dromen over overleden dierbaren kunnen een manier zijn waarop je brein helpt om verdriet of herinneringen te verwerken. Soms symboliseren ze ook aspecten van jezelf die je mist of wilt terugvinden.

Wat betekenen nachtmerries?

Nachtmerries zijn eigenlijk gewoon dromen. Hoewel iedereen wel eens last heeft van nachtmerries, kunnen regelmatige slechte dromen leiden tot slaapproblemen [10]Aurora, R. N., Zak, R. S., Auerbach, S. H., Casey, K. R., Chowdhuri, S., Karippot, A., Maganti, R. K., Ramar, K., Kristo, D. A., Bista, S. R., Lamm, C. I., & Morgenthaler, T. I. (2010). Best … Continue reading. Het is daarom belangrijk om onderscheid te maken tussen slechte dromen en nachtmerries. Het grootste verschil hierbij is dat je van nachtmerries direct wakker wordt [11]Paul, F., Schredl, M., & Alpers, G. W. (2015). Nightmares affect the experience of sleep quality but not sleep architecture: an ambulatory polysomnographic study. Borderline Personality … Continue reading.

Nachtmerries zijn dromen die dreigend, angstaanjagend of bizar overkomen. Je ervaart nachtmerries over het algemeen tijdens je REM slaap. Wanneer je wakker wordt na een nachtmerrie, merk je vaak dat je daar ook lichamelijk op reageert. Zo voelt je hartslag mogelijk hoger aan en kan je je angstig of van streek voelen.

Toch is het normaal om zo nu en dan een nachtmerrie te hebben. Uit onderzoek onder studenten bleek dat 47% van de studenten eens in de twee weken wel eens een nachtmerrie had [12]Wood, J. M., & Bootzin, R. R. (1990). The prevalence of nightmares and their independence from anxiety. Journal of Abnormal Psychology, 99(1), … Continue reading. Mannen hebben hierbij ongeveer even vaak nachtmerries als vrouwen, al zijn vrouwen eerder geneigd om hun ervaring hierover te delen [13]Schredl, M., & Reinhard, I. (2011). Gender differences in nightmare frequency: A meta-analysis. Sleep Medicine Reviews, 15(2), 115–121. https://doi.org/10.1016/j.smrv.2010.06.002.

Waarom nachtmerries ontstaan of voorkomen is nog onduidelijk [14]Levin, R., & Nielsen, T. A. (2007). Disturbed dreaming, posttraumatic stress disorder, and affect distress: A review and neurocognitive model. Psychological Bulletin, 133(3), … Continue reading. Wel heerst er een theorie dat nachtmerries een manier van onze hersenen zijn om slechte ervaringen en emoties te verwerken [15]Scarpelli, S., Bartolacci, C., D’Atri, A., Gorgoni, M., & De Gennaro, L. (2019). Mental Sleep Activity and Disturbing Dreams in the Lifespan. International Journal of Environmental … Continue reading. Deze theorie moet echter nog meer onderzocht worden.

Hoe kan je een nachtmerrie voorkomen?

Net zoals je nooit 100% je dromen kan beïnvloeden, kan je ook nachtmerries niet voorkomen of veranderen. Soms gebeuren ze nou eenmaal. Wel zijn er een aantal dingen die je kan doen om de kans op nachtmerries zoveel mogelijk te verminderen. Deze tips hebben voornamelijk te maken met je slaapomgeving en helpen bij het creëren van een gezond slaappatroon.

1. Zorg voor een veilige slaapomgeving

Je slaapt het beste in een ruimte waar je je kalm en veilig voelt. Zorg dat er zo min mogelijk licht en geluid van buitenaf binnenkomt. Ook helpt het om je kamer in te richten naar wat jou fijn laat voelen.

2. Nachtmerries voorkomen: ontspan voldoende

Doordat nachtmerries als gevolg van stress kunnen ontstaan, is het goed om voldoende te ontspannen voor je gaat slapen. Probeer een aantal ademhalingsoefeningen of tips om in slaap te vallen. Soms helpt het ook om supplementen voor het slapen te nemen.

3. Verminder het gebruik van electronica voor je gaat slapen

Soms kom je per ongeluk een verontrustend nieuwsbericht of foto tegen op je telefoon voor je gaat slapen. Deze dingen helpen niet bij het voorkomen van een nachtmerrie, probeer daarom je elektronicagebruik voor het slapengaan te verminderen.

Naast dromen ook praten in je slaap?

Praten in je slaap is een slaapstoornis wat ook wel somniloquie (somniloquy) wordt genoemd. Het gaat hierbij om mensen die in hun slaap praten, maar zich er niet bewust van zijn. Er is tot op heden weinig informatie over bekend, maar onderzoekers hebben wel vastgesteld dat het onschadelijk is en ook geen teken van een onderliggende aandoening [16]Alfonsi, V., D’Atri, A., Scarpelli, S., Mangiaruga, A., & De Gennaro, L. (2019). Sleep talking: A viable access to mental processes during sleep. Sleep Medicine Reviews, 44, … Continue reading.

De ernst van het praten wordt aan de hand van drie categorieën beschreven:

• Mild: Hierbij praat je zelden in je slaap, maar meestal zo’n 1 keer per maand.
• Gematigd: Je praat hierbij wel iets vaker in je slaap, maar zeker niet elke nacht. Het praten is niet luid en stoort andere mensen ook weinig.
• Ernstig: Je praat elke nacht en vaak ook vrij luid, waardoor dit tot onrust bij andere personen in de kamer kan zorgen.

Hoe ontstaat het?

Ongeveer 66% van de mensen heeft wel eens gepraat in hun slaap [17]Bjorvatn, B., Grønli, J., & Pallesen, S. (2010). Prevalence of different parasomnias in the general population. Sleep medicine, 11(10), … Continue reading. Het is daarmee één van de meest voorkomende slaapstoornissen. Desondanks komen de symptomen niet heel vaak voor. Er is geen duidelijke oorzaak van praten in je slaap. Mogelijk is het wel een erfelijke stoornis[18]Sehgal, A., & Mignot, E. (2011). Genetics of sleep and sleep disorders. Cell, 146(2), 194–207. https://doi.org/10.1016/j.cell.2011.07.004. Als één van je ouders in hun slaap praat, bestaat er dus ook een kans dat jij het doet.

Kan je voorkomen dat je in je slaap praat?

Omdat het nog onduidelijk is hoe slaap praten precies ontstaat en wat de exacte oorzaken zijn, is het ook lastig om te voorkomen dat dit gebeurt. Slaap praten is een vorm van parasomnia, waarbij je net tussen het punt van waken en slapen in zit. Wanneer je slaap patroon verstoord is, heb je hier mogelijk meer last van. Daarom kunnen onderstaande tips mogelijk helpen bij het verminderen van praten in je slaap.

• Houd een vaste bedtijd aan en sta dagelijks rond dezelfde tijd op
• Vermijd cafeïne en andere stimulerende middelen vlak voor je gaat slapen
• Neem de tijd om tot rust te komen voor je naar bed gaat
• Zorg voor een goede en rustige slaap omgeving
• Krijg voldoende daglicht binnen overdag

Conclusie over de betekenis van dromen

Dromen zijn een fascinerend en mysterieus onderdeel van onze slaap. Onderzoeken laten zien dat dromen een rol spelen in emotieverwerking, geheugen en ons onderbewustzijn. Sommige dromen lijken puur willekeurig, terwijl anderen een diepere symbolische dromen betekenis kunnen hebben.

Wil je beter begrijpen wat jouw droom betekent? Dan kan het helpen om een droomdagboek bij te houden en te letten op terugkerende patronen of emoties. Heb je regelmatig nachtmerries of praat je veel in je slaap? Dan kan het zinvol zijn om met een specialist te praten om de onderliggende oorzaak te achterhalen.

Veelgestelde vragen over dromen betekenis