Hoe kan jij het etiket van een voedingsmiddel lezen?

Wat moet er op een etiket staan?

In de Warenwet is vastgesteld wat er minimaal op het etiket van een voedingsmiddel moet staan. Sommige aspecten dienen altijd op het etiket staan, zoals ingrediënten en voedingswaarden. Andere aspecten hoeven alleen genoemd te worden op het etiket als het van toepassing is, zoals allergenen en voedingsclaims. Hieronder zijn een aantal van deze aspecten uitgelegd.

Voedingswaarden op etiketten

Bij de voedingswaarden op het etiket moeten minimaal de onderstaande waarden worden benoemd per 100 gram of 100 milliliter. De fabrikant mag ook meer voedingswaarden erop zetten, zoals de hoeveelheid van vitamines of mineralen.

• Calorieën (kcal)
• Koolhydraten (kh)
• Vetten
• Eiwitten
• Zout

Soms staat er op een etiket MJ (megajoules). Dit is een andere soort maat dan kcal, wat de hoeveelheid energie aangeeft. 1 megajoule staat gelijk aan 239,005736 kcal.

Het kopje ‘koolhydraten’ op het etiket bestaat uit alle suikers. Dit zijn de enkelvoudige en meervoudige suikers. Een enkelvoudige suiker wordt ook wel ‘monosachariden’ genoemd. Het bestaat uit slechts één suikermolecuul. Glucose, fructose en lactose (melksuiker) zijn voorbeelden van enkelvoudige suikers.

Koolhydraten bestaan uit meer suikermoleculen. Bijvoorbeeld disachariden: deze bestaan uit 2 suikermoleculen en oligosachariden bestaan uit 2 tot 9 suikermoleculen. Het lichaam doet veelal langer over het verteren van koolhydraten dan suikers.

Ingrediënten

In de ingrediëntenlijst moeten alle bestandsdelen van het product worden benoemd. Op dit deel van het etiket worden ook onder andere additieven, voedingsenzymen en aroma’s benoemd.

De ingrediënten worden op volgorde van afnemend gewicht benoemd. Vluchtige ingrediënten gaan deels verloren bij de bereiding. Hiervan hoeft alleen het gewicht benoemd te worden dat overblijft na de bereiding.

De ingrediënten die minder dan 2% van het eindproduct vormen, hoeven niet in de volgorde van afnemend gewicht te worden benoemd.

Sommige ingrediënten mogen als categorie worden vermeld; bijvoorbeeld paneermeel en kruiden.

Voedingsclaims op voedingsetiketten

Een fabrikant wilt met een voedingsclaim op het etiket iets positiefs zeggen over de samenstelling van het product. Een voorbeeld is bijvoorbeeld ‘light’ en ‘vezelrijk’.

Aan de verschillende voedingsclaims zijn criteria verbonden. Een product mag bijvoorbeeld pas ‘light’ worden genoemd als het 30% minder suiker, vet of calorieën bevat dan de reguliere variant van het product.

Allergenen op een voedseletiket

Allergenen zijn ingrediënten in de voeding die bij sommige mensen leiden tot allergieën of voedselovergevoeligheid. De 14 meest voorkomende allergenen worden dikgedrukt vermeld op het etiket.

Dit zijn bijvoorbeeld schaaldieren, eieren, vis en glutenbevattende granen. Het product dient te worden gecheckt op deze allergenen. Hiervoor moet ook worden onderzocht of de toevoegingen geen allergenen bevatten. De toevoegingen kunnen bijvoorbeeld oplosmiddelen, draagstoffen, technische hulpstoffen en aroma’s zijn.

Soms staat er ‘sporen van’ op een etiket. Dit wordt genoemd als het voedingsmiddel in principe zelf niet de allergenen bevat, maar in dezelfde fabriek wordt gemaakt als een voedingsmiddel dat wél het allergeen bevat.

E-nummers

E-nummers zijn goedgekeurde stoffen die worden toegevoegd aan een product. Het heeft als functie het product te verbeteren of te veranderen. Als het product e-nummers bevat, moet dit worden benoemd in de ingrediëntenlijst op het etiket.

Er zijn bijvoorbeeld e-nummers die de kleur of smaak veranderen. Andere e-nummers zorgen ervoor dat het voedingsmiddel langer houdbaar blijft.